Sufiforum.com

Suriye’den Suriye’yi Anlamak: Esad’ın Altı Ayı Kaldı

Hasan KANBOLAT

ORSAM Başkanı

Türkiye ve Fransa'nın öncülüğünde 80'den fazla ülke ve oluşumun katılımı ile Tunus'ta 'Suriye'nin Dostları' toplantısı düzenlendi. Toplantı’nın kararları üzerine tartışmaların yanında Suriye içinden Suriye’de olan olayları anlamaya çalışmalıyız.

Suriye’de yönetimin ülkenin yaklaşık yarısında siyasi ve askeri kontrolü kaybettiği iddia ediliyor. Suriye, siyasi krizin yanında ekonomik krize de sürüklenmiş durumda. Yönetim savaşı finanse etmekte zorlandığı için Esad yönetimi altı ay içinde çökebilir. Alevi Arap karar alıcıların da Esad yönetiminden kopmaya başlaması sonun göründüğünü ortaya koyuyor. Ülkede gelecek beklentisi bitmiş. Ülke içi karayolu ulaşımı hemen hemen durmuş. Halep’den Şam’a karayolundan gitmek oldukça tehlikeli duruma gelmiş. Fabrikalar çalışmıyor. Üretim mekanizması durmuş. İletişim giderek zorlaşıyor. Hastaneler de sağlık personeli sıkıntısı büyüyor. Hemşirelerin tamamına yakını Alevi kökenli olduğu için (Sünni kızlar hemşireliği tercih etmiyorlar) Sünni Arap bölgelerde hemşire bulunamıyor. Elektrik çok kısıtlı veriliyor. Şam ve Halep’de bile elektrik sıkıntısı on iki saate çıkmış durumda.

Muhalefetin ve muhalefetin silahlı gücü haline gelen Özgür Suriye Ordusu'nun mali sorunu yok. Muhalefete Suriye içinden halkın her kesiminden para geliyor. Yurtdışında yaşayan Suriyelilerden de para geliyor. Suriye’deki muhalefetin yurtdışı ile bağlantıları güçlü. Suriye’nin geniş kara sınırları ve yıllardır var olan kaçakçılık yolları nedeniyle muhalefet rahatlıkla yurtdışı ile temas kurabiliyor, gidip tekrar dönebiliyor. Özgür Suriye Ordusu'nun beklentisi siyasi destek. Resmi olarak desteklenmek. Muhalefet yönetim ile görüşmeye açık. Ancak, Esad’ın kesinlikle gitmesi ön koşulu bulunuyor. Tarafları bir araya getirmeye çalışan Moskova’ya da muhalefet bu tavrını iletmişti.

Suriye içinde Türkiye Modeli ve Türkiye’nin çözüm bulması istekleri genel olarak kabul görmüş durumda. Muhalefet yanında yönetime yakın grupların da Türkiye’den beklentisi büyük. Yönetime yakın gruplar, yakın akraba olarak gördükleri Türkiye’nin sadece Sünni Araplar ve sadece Müslüman Kardeşler üzerinden politika geliştirdiğini iddia ediyor. Bu iddia edilen politikanın Suriye’deki bütün etnik, dini ve mezhepsel grupları da kapsayacak şekilde yeniden şekillenmesini istiyorlar. Türkiye’nin Alevi ve Hıristiyan Araplara da kucak açtığını daha fazla göstermesini talep ediyorlar. Suriye’deki diğer etnisiteler de Türkiye’ye bakıyor. Türkmenler, Kürtler, Çerkesler.

Esad rejiminin sonu yaklaştıkça Esad sonrası için sorular da artıyor. Suriye’de muhalefet silah ve halkın gücüyle iktidarı ele geçirdiği takdirde yeni bir totoliter rejim mi yaratılacak? Yoksa,yeni yönetim demokrasiyi inşaa etmeyi mi seçecek.Çünkü, Batı Arap Baharı ile birlikte Ortadoğu’da serbest piyasa ekonomisinin ve çok partili rejimlerin inşaasına odaklanmış durumda olmasına rağmen Arap halklarının önceliği farklı. Araplar, daha iyi bir yönetim, rüşvet ve yolsuzluğun sona ermesini, refahın hızla artmasını ve yaygınlaşmasını, eğitimli genç nüfusun işsizliğine çözüm bulunmasını, ekonomi, sağlık ve eğitim de reformların yapılmasını istiyorlar. Yani, yaşamın her alanında demokrasi özlemi var. Peki, Suriye’de Esad sonrası politik ve ekonomik reformlar nasıl olacak? Demokratik dönüşüm nasıl olacak? Demokrasi öğrenilen ve deneyim isteyen bir yönetim biçimidir. Suriye’de hangi siyasi hareket devleti şekillendirecek? Müslüman Kardeşler bir çözüm olabilecek midir? Bir ajandaları var mı? Suriye’de İran’ın etkisini Müslüman Kardeşler dışında kim kırabilir? Sorular hızla artıyor.

Suriye’de olaylar başladığında anneler gösterilere katılan çocuklarına karşı çıkıyorlardı. Sonra, endişelenmeye ve “dikkatli ol” demeye başladılar. Şimdi ise anneler çocuklarını gösterilere katılmaya teşvik ediyorlar.

24 ŞUBAT 2012

http://orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=3256

"Suriye'nin dostları" kimlerdir ve Suriye'ye karşı nasıl savaşırlar?



"Suriye'nin dostları"ndan bazıları: Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere ve ABD!

***
Dün Tunus'ta toplanan "Suriye'nin dostları" konferansından, esas itibariyle "Suriye'ye insani yardım" ve Esad'ın devrilmesi için mücadele eden muhaliflere daha çok destek kararı çıktı. Suudi Arabistan, muhaliflerin silahlandırılmasını isterken, Hamas'ın tavır değiştirdiği görülüyor.

Tunus'un başkenti Tunus'ta toplanan "Suriye'nin dostları" konferansı, 60'dan fazla ülke ve örgütün katılımıyla gerçekleşti. Katılımcılar, görünürde "Esad'dan şiddeti durdurmasını" talep ediyorduysa da, Suriye için BM Barış Gücü'nden muhalifleri açıktan silahlandırmaya kadar bir çok senaryo gündeme geldi.

Toplantıdan önce, Burhan Galyun'un Kürtlere yönelik sözleri de dikkat çekmişti. Buna göre Galyun'un başında bulunduğu Suriye Ulusal Konseyi (SNC), Esad'ın devrilmesinin ardından Kürtlere özerklik ve anayasal statü vadediyordu. Batı'nın, Körfez ülkelerinin ve Türkiye'nin SNC'yi "tek meşru temsilci" olarak gördüğü gerekçesiyle Suriye'nin dostları toplantısını boykot eden Demokratik Birlik Partisi (PYD) lideri Salih Muslim, buna rağmen Tunus'ta çeşitli temaslarda bulunuyordu.

Sonuç bildirgesinde neler var?
Bildirgede Suriye'nin toprak bütünlüğünün, egemenliğinin, ulusal birliğinin ve bağımsızlığının önemine dikkat çekilirken, "sivillere yönelik saldırılar ve insan hakları ihlalleri" kınandı. "İnsani yardım" girişi için şiddetin bir an önce durdurulmasını isteyen metinde, Suriye'ye tıbbi yardım ve yiyecek yardımı için para toplamayı ve yardımların Türkiye ve Ürdün'den Suriye'ye geçmesi kararını aldı.

Suriye'ye yönelik ekonomik, siyasi ve diplomatik baskıyı artıracağını söyleyen "Suriye'nin dostları", askeri müdahale yolunu kapatmamak koşuluyla, askeri bir operasyon lafzını kullanmıyor. Bir Birleşmiş Milletler Barış Gücü oluşturulması çağrısının da, Rusya ve Çin'in vetosuyla karşılaşacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Konferanstan çıkan önemli sonuçlardan bir tanesi de, SNC'nin uluslararası planda Suriye halkının tek meşru temsilcisi olarak kabul edilmesi.

Suudiler daha fazlasını istiyor
Öte yandan, "Suriye'nin dostları" arasında daha fazlasını isteyenler de bulunuyor. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Suudel-Faysal, dünyanın bu mesele hakkında yeterli gayret sarf etmediğini, Suriye'nin dağınık muhalefetini silahlandırmanın "mükemmel bir fikir" olduğunu düşünüyordu.

Barack Obama tarafından yapılan açıklamada ise, "Baskıyı artırmaya devam edeceğiz ve Suriye'de masumların katledilmesini önlemek için her yolu deneyeceğiz" denildi. Esad'ın çekilmesi gerektiğini tekrar eden Obama, "Suriye yurttaşlarının kendi hükümeti tarafından öldürülmelerinin durdurulmasının zamanı geldi" dedi.

İsmail Haniye'den muhaliflere destek
Cuma gününün en radikal çıkışını ise Hamas Başbakanı İsmail Haniye yaptı. Kahire'deki el-Azhar camiinde Cuma namazı kıldıktan sonra konuşan Haniye, Suriyeli muhaliflere olan desteğini sundu. Haniye, "Demokrasi ve reform için mücadele eden cesur Suriyelileri" övdü. Gazze'de yapılan bir Hamas mitinginde de, Hamas'ın Esad'a yönelik tavır değişikliği tüm dünyaya duyurulmuş oldu.

Kahire ve Gazze'de yapılan gösterilerde, Haniye'nin Hamaslı yetkililerin Müslüman Kardeşler'den gördüğü destek de dikkat çekiyor. Uzun yıllardır Suriye yönetimi tarafından Şam'da ağırlanan ve destek gören Hamas'ın bu tutum değişikliği, Suriye'yi Arap dünyasından da izole etme yönündeki önemli bir adım olarak görünüyor. Hamas, Suriye'ye destek veren en büyük Sünni Arap örgütüydü.

Kahire'deki konuşmasında "Arap baharı"nı da selamlayan ve "Suriye devrimi Arap devrimidir" diyen Haniye'yi dinleyenlerin "Hizbullah'a hayır! İran'a hayır!" diye slogan atmaları da dikkat çekti.

Kürtlerin konumu
Esad yönetimine karşı Kürtlerin tavrı ise hala belirsizliğini koruyor. Burhan Galyun'un "özerklik" açıklamasından sonra, Suriye Kürtlerinin en büyük temsilcisi PYD temkinli davransa da, Halep'te binlerce Kürdün sokağa dökülerek Esad yönetimini protesto ettiği haberleri yayılmaya başlamıştı.

"Suriye'nin dostları" toplantısını PYD boykot etse de, PYD'nin lideri Salih Müslim "temas" için Tunus'ta bulunuyordu. Sonuç bildirgesinde Kürt sorunundan bahsedilmemesi üzerine, Galyun'un önceki sözlerini "laftan ibaret" olarak nitelendiren Müslim, ANF'ye yaptığı açıklamada, "Tunus’taki konferans kararlarının da dışarıdan hazırlandığını, ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin dışişleri bakanlarının Suriye halkı ve Kürtler için toplanmadıklarını" söyledi.

Rusya ve İran'la görüşmeler yapıldığını söyleyen Müslim, iki ülkenin de kendi yaklaşımlarını olumlu karşıladığını kaydetti. Kendilerinin de yabancı bir müdahaleye karşı olduklarını belirten Müslim, bununla birlikte Esad'ın gitmesinden yana olduklarını söyledi. Esad yönetimi ile herhangi bir görüşme içerisinde olmadıklarını söyleyen PYD lideri, yarın (26 Şubat) yapılacak anayasa referandumunu boykot edeceklerini duyurdu.

http://haber.sol.org.tr/dunyadan/suriye ... beri-52009