|
60. KUŞATMA
Kureyş ordusunun Akik ovasına yaklaştığı haberi ulaştığında hendek bitmek üzereydi; hendeğin yapımı toplam altı gün sürmüştü. Kureyş ordusu şehrin güney batısından yaklaşıyor, Gatafan ve diğer Necd kabileleri doğudan Uhud'a doğru ilerliyorlardı. Vahanın dış bölümlerindeki bütün evler boşaltılmış ve bu evlerin sakinleri barınaklara yerleştirilmişti. Peygamber (s.a.v.) kadınların ve çocukların, kalelerin yüksek odalarından birine yerleştirilmesini emretti. Daha sonra kendisi de adamlarıyla birlikte -yaklaşık üç bin kişi- seçtikleri yerde kamp kurdu. Kırmızı deriden yapılmış olan çadırı Sel' dağının eteklerine kurulmuştu. Aişe (r.), Ümmü Seleme (r.) ve Zeyneb (r.) sırayla onunla birlikte olmak için çadıra geliyorlardı,
Mekke ordusu ve müttefikleri Uhud yakınında ayrı ayrı kamp kurdular. Kureyşliler, ekinlerin hasat edilmiş olduğunu görünce hayal kırıklığına uğradılar. Develeri Akik ovasının akasya yapraklanyla yetinmek zorundaydı. O sırada Gatafan'ın develeri de ovanın Uhud yakınındaki çalılıklarda yetişen temarikslerîe karınlarını doyuruyorlardı. Fakat İki ordu da getirdikleri yem dışında atlarına yedirecek bir şey bulamıyorlardı. Bu nedenle mümkün olduğu kadar çabuk düşmanı yenmeliydiler. Bu amaçla iki ordu birleşti ve şehre doğru ilerlemeye başladı. Ebu Süfyan genel başkandı. Fakat her kabile lideri sırayla savaş sırasında orduyu yönetme görevini yüklenecekti. Halici ve îkrime yine «süvarilere kumanda ediyorlardı ve Amr, Halid'in bölüğünde idi. Yaklaştıklarında düşmanın şehrin dışında kamp kurmuş olduğunu görünce cesaretleri daha da arttı. Düşmanın kalelerde mevzilenmesinden korkuyorlardı; fakat açıklıkta sayıca onlardan fazla oldukları için onları kolayca yenebilirlerdi. Fakat biraz daha yaklaştıklarında, karşı tarafa sıralanmış okçularla aralarında geniş ve derin bir hendeğin olduğunu görünce çok şaşırdılar. Atları oraya zorlukla ulaşabilirdi; oraya ulaştıktan sonra da onları daha zor olan karşıya geçme problemi bekleyecekti. Şimdiden, başlayan ok yağmuru düşmanın saldın alanına girdiklerini gösteriyordu. Bu nedenle biraz geri çekildiler.
Günün geri kalan kısmı istişare ile geçti. Sonunda düşmanın büyük bir bölümü, başka yerleri savunmak zorunda bırakarak şehrin kuzeyinden uzaklaştırmaya karar verdiler. Eğer hendeğin etrafında düşman askeri bulunmazsa karşıya geçmek zor olmayacaktı. Akıllarına, Medine'ye gü-ney-doğudan yapılacak olan saldırılan kale şeklindeki evleriyle koruyan Beni Kurayza yahudileri geldi. Beni Na-dir'den Huyay, orduya katılmak üzere Hayber'den gelmişti Ebu Süfyan'a, Beni Kurayza yahudilerini Muhanv med (s.a.v.)'le yaptıklan anlaşmayı bozmaya ikna edebileceğini söyleyerek onlara, elçi olarak gitmek istediğini belirtti. Onlar, yardıma ikna edilebilirse şehir iki taraftan saldırıya maruz kalacaktı. Ebu Süfyan onun Önerisini kabul etti ve vakit kaybetmeden yola çıkmasını söyledi.
Beni Kurayzahlar, Huyay'dan korkarlardı. Onu uğursuz ve kendi kabilesini felakete sürükleyen kötü bir adam olarak görürlerdi. İzin verirlerse Beni Kurayza'ya da kendi kabilesine yaptığını yapacaktı. Ondan korkmalannm asıl sebebi de karşı kovulmaz bir ruh gücünün olmasıydı. Huyay, eğer birşeyi isterse tüm karşı koyanlan bastırır ve amacına ulaşıncaya dek ne kendisine, ne de karşısındakilere rahat vermezdi. Şimdi Beni Kurayza'nın şefi Ka'b îbn Efted'e -Peygamber (s.a.v.)'le anlaşma yapan lider- gitmiş ve kim olduğunu söyleyip kapısıut çalıyordu. Ka'b, ilk önce kapıyı açmayı reddetti. «Bırak da içeri gireyim!» dedi
Huyay. Onun ne istediğini çok iyi bilen Ka'b: «Sen bırak! Ben Muhammed'le bir anlaşma yaptım ve onu bozmayacağım» dedi. Huyay: «İçeri gireyim de konuşalım» dedi. «Hayır» dedi Ka'b. Fakat Huyay onu, yemeğini kendisi ile paylaşmak istemediği için kendisini içeri almamakla suçladı Bu Ka'b'ı o kadar sinirlendirdi ki kapıyı açtı. Huyay şöyle dedi: «Ey Ka'b, sana her zaman sürecek olan bir zafer ve köpüren deniz gibi bir güç getirdim. Sana liderleriyle birlikte Kureyş, Kinane ve Gatafan'ı, bin kişisi atlı ve on bin kişilik bir ordu getirdim. Onlar bana, Muham-med Cs.a.v.) ve taraftarlarının kökünü kazıyıncaya kadar rahat etmeyeceklerine dair ant verdiler. Bu defa Muham-med Cs.a.v.) kaçamayacak». Ka'b: «Tanrıya andolsun ki, sen bana her zaman utanç getirdin, içinde şimşek ve gök gürültüsünden başka birşey olmayan yağmursuz bir bulut. Yazıklar olsun sana ey Huyay. Beni olduğum gibi bırak.» dedi. Huyay ondaki bu yumuşamayı farketti ve güzel konuşmasıyla eğer yeni din ortadan kalkarsa ne kadar avantajları olacağını anlatmaya başladı. Sonunda Allah adına şöyle bir yemin etti: «Eğer Kureyş ve Gatafan Muhammed (s.a.v.)'i öldürmeden yurtlarına dönerlerse, ben de seninle birlikte kalende oturup, kaderimi bekleyeceğim.» Bu Ka'b'ı, İslam'ın yaşamasının mümkün olmayacağı konusunda ikna etti. Daha sonra Peygamber (s.a.v.)'-le halkı arasında yapılan anlaşmayı bozacağını söyledi. Huyay, anlaşma metnini görmek istedi; okuduktan sonra metnin yazılı olduğu kâğıdı ikiye yırttı. Ka'b da kabile-sindekilere neler olduğunu haber vermeye gitti. Onlar. «Eğer sen Öldürülürsen, Huyay'm da seninle birlikte öldürülmesinin ne gibi bir avantajı olabilir» dediler. İlk anda kararma karşı çıkan çok oldu. Suriye'den Peygamber (s.a.vJ'in gelişini karşılamak üzere gelen yaşlı yahudi İbn el-Heyyeban, Beni Kurayza'hlann arasındaydı. O Peygamber s.a.v.)'İ tarif etmiş ve gelmesinin yakın olduğunu haber vermişti. Çok azının yahudi olmayan bir Peygamber (s.a.v.) 'e ilgi duymaya yatkın olmasına rağmen, çoğu Muhammed (s.a.vJ'in tarif edilen kişi olduğunu hissediyordu. Yine aralarında, yahudi olsun olmasın bir Peygamber (s.a.v.)'e karşı çıkmanın ne kadar önemli olduğunu kavrayabilecek yeteneğe sahip olmayan çok az kişi vardı. Çoğunluğa gelince, onlar politik bir anlaşmayı bozmaya karşıydılar. Fakat birkaç münafığın, Huyay'ın söylediklerini doğrulayan haberler getirmesinden ve kendilerinden birkaç kişinin de gidip Kureyş ordusunu kendi gözleriyle görmesinden sonra genel görüş Kureyş ve müttefikleri tarafına doğru kaymaya başladı. Gerçekten de hendeğin ötesindeki ovanın göz alabildiğine atlar ve adamlarla dolu olduğunu görmek insanı ürkütüyordu.
O sırada Halid ve îkrime geçilip geçilemeyeceğini anlamak, üzere belirli bir uzaklıktan hendeği inceliyorlardı. Ümitsizlik içinde: «Nasıl bir tuzak bu!» dediler. «Araplar hiçbir zaman böyle bir yol denememişlerdir. Aralarında mutlaka bir îran'li var». Ümitlerinin aksine hendek çok iyi kazılmıştı. Sadece diğerlerine göre biraz dar olan küçük bir alan kalmıştı. Orası da sıkı bir şekilde korunuyordu. Orayı geçmek İçin giriştikleri bir iki çaba başarısızlıkla sonuçlandı. Atları hiç hendek görmemişti, bu nedenle hendeğe yaklaşınca, ürküyorlardı. Belki onlan ahştırabilirierdi, fa-kat şimdilik savaş sadece karşılıklı ok atışları şeklinde devam ediyordu.
Beni Kurayza'nın anlaşmayı bozması haberi gizli kalmadı. Münafıklardan çoğu hangi tarafı tutaç akların a karar veremedikleri için iki tarafın sırlarını birbirlerine açık lıyorlardı. Ömer (r.) Ashabtan yahudilerin ihanetini haber alan ilk kişi oldu. Bunu duyar duymaz hemen Ebu Bekir (r,)le birlikte çadırında oturan Peygamber (s.a.v.)'in yanma gitti «Ey Allah'ın Rasulü» dedi, -Beni Kurayza'nın bizimle olan anlaşmasını bozduğunu ve bize karşı savaş açtığını duydum». Peygamber Cs.a.v.)'in üzgün olduğu farkedili-yordu. Zübeyr'i meselenin aslını öğrenmek üzere gönderdi Daha sonra Ensar'm kendilerini dışlanmış hissetmemesi için Zvb ve Hazreçli iki Sa'd'ı, Useyd'le birlikte çağırdı. Onlara haberleri verdikten sonra şöyle dedi; «Gidin ve işin aslını öğrenin. Eğer duyduklarımız yanlışsa bunu açıkça söyleyin. Eğer doğru ise bunu bana imalı bir şekilde söyleyin ki anlayabileyim». Onlar Zübeyr'den hemen sonra Kurayza kalelerine ulaştılar ve g, "ekten de yahudile.. rin anlaşmayı bozmuş olduğunu gördüler. Yahudileri çok geç olmadan hatalarını tamire ve anlaşmaya bağlılığa çağırdılar. Fakat onların cevabı şu oldu: «Allah'ın Rasulü de kim? Muhammed'le aramızda ne bir antlaşma ne de bir karar birliği var». Üzüntü içinde onlara Beni Nadir ve Beni Kaynuka yahudilerinin başına gelenleri hatırlattılar. Ka'b ve diğerleri o anda, onları dinleyemeyecek denli Ku-reyş in zaferinden emindiler. Elçiler konuşmalarının boşuna olduğunu anlayınca Peygamber (s.a.v.)'in yanına döndüler. Ona: «Adal ve Kare» dediler. Bunlar Hubeyb ve arkadaşlarını HudayFa teslim eden iki kabilenin isimleri idi. Peygamber (s.a.v.) onların ne demek istediğini anladı ve = «Allahu Ekber, ey müslümanlar, cesur olun» dedi.
Artık hendeğin yanındaki mevzilerden askerlerin bir kısmını çekip şehrin içinde bir mevzi kurmak gerekiyordu. Daha sonra Huyay'ın, Kureyş ve Gatafan'ı biner kişilik birer ordu kurup bir gece vakti şehrin kuzeyindeki Kurayza kalelerine saldırmaya, oradan da şehrin içerlerine geçip, müslümanların kadın ve çocuklarını kaçırmaya teşvik ettiği haberi geldi. Çeşitli sebepler yüzünden kararlaştırılan gece hep tehir edildi ve proje hiçbir zaman uygulanamadı. Fakat Peygamber (s.a.v.), bunu haber alır almaz Zeyci'i yüz kişilik atlı bir grupla şehrin sokaklarında dolaşmak ve gece boyunca sesli tekbir getirmekle görevlendirdi. Böylece düşman şehirde büyük bir ordunun olduğunu zannedecekti.
Hendeğin kenarında kurulan kampta atlara ihtiyaç yoktu, fakat çok sayıda adama ihtiyaç vardı. Yüz kişinin eksilmesiyle, hendekte kalanların herbiri artık daha uzun saatler gözcülük ediyordu. Günler geçiyor ve akınlar daha da sıklaşıyordu. Halid ve îkrime süvari birlikleriyle hendekte beliren bir anlık yorgunluk ve ihmalden dahi yararlanmak istiyorlardı. Fakat sadece bir kez hendeği aşmayı başarabildiler. İkrime, birden bire hendeğin en dar kismuıdaki korumanın zayıfladığım gördü ve üç kişi ile birlikte atını karşı tarafa sürdü. Fakat dördüncü adam hendeği atlar atlamaz Ali tr.) ve adamları hendeğin dar olan bölgesini korumaya geldiler ve hendek bir kez daha acılamaz hale geldi. Böylece dört Kureyşli'nin de yolu kesilmiş oldu. İçlerinden biri, Amr, teke tek karşılaşma yapmak İstediğini bağırarak belirtti Ona karşı Ali (r.) çıktığında. onu kabul etmedi ve: «Senin gibi birini öldürmekten hoşlanmam. Senin baban yakın bir arkadaşımdı. Geri dön, sen daha çocuksun» ûedi. Fakat Ali (r.) ısrar etti. Amr bineğinden indi ve iki adam birbirlerine yaklaştılar. Etraflarını bir toz bulutu kapladı. Karşılaşmanın ne şekilde geliştiğini diğerleri göremiyordu. Bir müddet sonra Ali (r.)'nin tekbir getiren sesini duydular ve Amr'ın ya öldüğünü ya da ölmek üzere olduğunu anladılar. O sırada îkrime ve arkadaşları bir anlık dalgınlıktan yararlanıp hendeği geçmek için atlarını sürdüler. Fakat Mahzum'lu Nevfel hendeği atlayamadı ve atıyla birlikte hendeğe yuvarlandı. Etraftakiler onu taşlamaya koyuldular. Fakat O: «Ey Araplar, ölüm bundan daha İyi» diye bağırdı. Bunun üzerine yanma indiler ve onu Öldürdüler.
Her ne kadar başansız da olsa hendeğin aşılması, bunun mümkün olduğunu gösteriyordu. Bunun üzerine Ku-reyş ordusu ertesi gün henüz güneş yükselmeden hendeğin çeşitli noktalarına bir dizi saldın düzenledi. Peygamber (s.a.v.î, mü'minlere cesaret verdi ve sabrederlerse, uzun süre beklemenin verdiği yorgunluğa rağmen vadedilen za ferin kendilerinin olacağını müjdeledi. Kamp yerinin seçimi isabetli olmuştu. Çünkü Sel' dağının Ötesine doğru uzanan yüzeyde kendilerine yakın olan kısım, uzak olan kısımdan daha yüksekti. Gün boyunca düşman onlara ulaşmak için tekrar tekrar akın etti, fakat hiçbir şey ele geçi-remediler. Fiili savaş çok sınırlıydı. îki taraftan da zayiat yoktu. Fakat Sa'd îbn Mu'az (bir ok kolundan yara lamış ve derin bir yarık açmıştı. Küreye ve Gatafan ordularının da atlarının çoğu yaralanmıştı
Öğle namazı vakti geldi, fakat bir tek asker bile hendeğin, yanından, ayrılmamalıydı. Namaz vakti geçmek üzere iken Peygamber (s.a.v.)'in yakınmdakiler ona şöyle dediler : «Ey Allah'ın Rasulü, biz namaz kılmadık». Bu bilinen bir durumdu, fakat onları çok etkilemişti. Çünkü İslam'ın ilk günlerinden beri hiç böyle bir durum ortaya çıkmamıştı. Allah'ın Rasulünün de onlara katılması onları biraz teselli etti. Peygamber (s.a.v.) : «Ben de kılmadım demişti, ikindi namazı vakti geldi ve güneşin batmasıyla vakit geçti. Fakat güneş battıktan sonra bile düşman atakları devam ediyordu. Karanlık tamamen bastırınca artık iki düşman ordusu kamp yerlerine döndüler. Düşman orduları gözden kaybolur Kaybolmaz Peygamber (s.a.v.), Useyd ve bir grup askeri hendeğin kenarında bırakıp hendekten ayrıldı. Hendekte kalan bu grup dışındakilerin başına geçip vakti geçmiş olan dört namazı da arka arkaya kıldırdı. O akşam geç saatlerde Halid, hendeği korunmasız bulma umuduyla küçük bir atlı grubuyla tekrar ortaya çıktı. Fakat Useyd ve adamları ok atışlarıyla onları geride tutmayı başardılar.
Vahiy, o zorlu günleri şöyle nitelendiriyor «Hani onlar, sîze hem üstünüzden, hem alt tarafınızdan gelmişlerdi; gözler de kaymış, yürekler hançereye gehp dayanmıştı le siz Allah hakında da (birtakım) zanlarda bulunuyordunuz, işte orada, imsn etmekte olanlar, denemeden geçirilmiş re şiddetli bir sarsıntıya uğratılmışlardı» (Ahzab : 10-11).
Herkes böyle kaç gün daha dayanabileceklerini düşünüyordu. Yiyecekleri tükenmeye yüz tutmuş ve geceler de çok soğuk geçmeye başlamıştı. Açlık, soğuk ve uykusuzluktan imanı zayıf alanlar da münafıklara katılacak hale gelmişlerdi. Münafıklar sürekli olarak, böyle güçlü bir düşmana sadece bir hendekle karşı koyulamayacağını, şehir duvarları gerisine çekilmeleri gerektiğini söylüyorlardı. Fakat bu zorluklarla gerçek mü'minlerin imanı güçleniyordu. Onlar, tüm kabileler kendilerine karşı birleştiklerinde şöyle dedikleri için Allah onları Kur'an'da övmüştü
«Müminler (düşman) birliklerini gördükleri zaman ise (korkuya kapılmadan) dediler ki: Bu Allah'ın ve Rasulunün bize va-detttği şeydir; Allah ve Rasulü doğru söylemiştir.»
Vahiy şunları da ekliyordu :
«Ve (Bu), yalnızca onların imanlarını ve teslimiyetlerini artırmış oldu.» (Ahzab: 22).
Onlar, Peygamber (s.a.v.)'e bir-iki yıl önce vahyolunan bir âyetin gerçekleştiğini belirterek böyle diyorlardı:
«Yoksa sizden önce gelip geçenlerin hali, başınıza gelmeden Cennete gireceğinizi mi sandtntz? Onlara öyle bir yoksulluk, öyle dayanılmaz bir zorluk çattı ve öylesine sarsıldılar ki, öyle ki Peygamber, beraberindeki mü'minlere: «Allah'ın yardımı ne zaman?» diyordu. Dikkat edin, kuşkusuz Allah'ın yardımı pek yakındır.» (Bakara: 214).
Peygamber fs.a.v.) adamlarının dayanma-gücünün sonuna geldiğini biliyordu. Fakat O, düşmanın da gün geç tikçe aynı zorlukları yaşayacağının farkındaydı. Bu nedenle Gatafan kabilelerinden iki kola, eğer savaş alanını terkederlerse Medine'deki hurma hasadının üçte birini onlara vereceğini bildiren bir haber gönderdi. Onlar: «Hurmaların yarısını ver» diye haber gönderdiler. Fakat Peygamber (s.a.v.) üçte bir teklifinden geri dönmedi. Gata-fanlilar da bunu kabul ettiler. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) Osman (r.)'i Gatafan kabileleriyle barış anlaşması imzalamak üzere gönderdi. Daha sonra biri Evs'in, biri Haz-rec'in lideri olan iki Sa'd'i çadırına çağırdı ve onlara plânından bahsetti. Onlar: «Ey Allah'ın Rasulü, bu senin-fikrin mi yoksa bunu sana Allah mı emretti? Yoksa bu senin bizim adımıza yaptığın bir şey mi?» diye sordular. Peygamber; «Bunu sizin adınıza yapıyorum. Allah'a andol-sun, eğer Arapların size saldırdığım, her tarafınızı kuşattığını ve bununla onların gücünü kırabileceğimi bilmeseydim bunu yapmazdım» dedi. Fakat yaralanan Sa'd tbn Mu-az ona şöyle dedi: «Ey Allah'ın Rasulü, bizler bu adamlarla birlikte Allah'ın yanında başka ilahlara tapıyorduk. Allah'a gerçekten ibadet etmiyor ve onu tanımıyorduk. O zaman bile onlar, misafir oldukları zaman ve satın aldıkları hariç bir tek hurmamızı yiyemezlerdi. Şimdi ise Allah bize İslam'ı bahşetti, bizi hidayete ulaştırdı. Bizi seninle ve İslam'la güçlendirdi. Böyle olduğu halde onlara mallarımızı mı verelim? Tanrıya andolsun, Allah bizimle onların arasını buluncaya kadar onlara kılıçtan başka birşey vermeyiz». Peygamber (s.a.v.) ; «Senin dediğin gibi olsun» dedi. Bunun üzerine Sa'd deri parçasını ve kalemi Osman'dan aldı. Yazılanlara şaşırarak: «Bırakın ne yapacaklarsa yapsınlar!» dedi[1].
Şimdi geçersiz hale gelen bu anlaşma Fezare ve Mür-re kabilelerinin liderleriyle yapılmıştı. Kureyş'in Gatafan'h üçüncü müttefiki ise, Ebu Süfyan ve Süheyl'in müslüman-ları Bedir'deki ikinci karşılaşmadan vazgeçirmesine karşılık rüşvet teklif ettikleri Nuaym'ın kabilesi Aşça' idi. Medine'de kaldığı sürece gördükleri onu çok etkilemişti. Şimdi ise karışık duygular içinde bu kez de Mekke'lilerin yanında yer almak üzere kabilesi ile birlikte savaş alanına gelmişti. Yeni dinin takipçileıine duyduğu saygı, kendilerinin üç katı bir orduya bu kadar dayandıklarını gördüğünde daha da arttı. Bir müddet sonra kendisinin: «Allah İslam'ı kalbime düşürdü» diye nitelediği zaman geldi. O gece -iki Gatafan kabilesiyle Peygamber'in yaptığı anlaşmanın feshedildiği gece- şehre gîtti. Oradan da ordunun kamp kurduğu yere gitti ve Peygamber (s.a.v.)'i görmek istediğini söyledi. Peygamber (s.a.v.) : «Seni buraya getiren ne, ey Nuaym?» diye sordu. O: «Buraya, senin sözüne inandığımı açıklamaya ve gerçeği getirdiğine şehadet etmeye geldim. Ey Allah'ın Rasulü, bana ne emredersen emret. Senin emrettiklerinin hepsini yapmaya hazırım. Halkım ve diğerleri benim müslüman olduğumu bilmiyorlar» dedi. Peygamber s.a.v.) : «Tüm gücünle onlan birbirine düşürmeye çalış» dedi. Nuaym yalan söylemek için izin istedi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v,) : «Onları bizden uzaklaştırmak için ne söylersen söyle. Çünkü savaş hiledir[2] dedi.
Nuaym tekrar şehre döndü ve Beni Kurayza yerleşim bölgesine gitti. Yahudiler onu eski bir arkadaş olarak misafir ettiler, onun için yemek ve içki hazırladılar. O: «Ben bunun için gelmedim» dedi «Sizin güvenliğinizden duyduğum korkuyu ve buna karşı alınması gereken tedbirler konusunda tavsiyemi haber vermek üzere geldim». Daha sonra, Gatafan ve Kureyş'in eğer müslümanlan yok edecek bir zafer kazanamazlarsa yahudileri Muhammed (s.a.v)'in insafına bırakıp kaçacaklarım anlatmaya koyuldu. Bu nedenle yahudiler de, Kureyşliler önemli adamlarından birkaçını, onları bırakıp kaçmayacaklarına dair rehin verinceye kadar Kureyş için bir ok bile atmamalıydılar. Onun temas ettiği konularda aynı korkuları besleyen yahudiler tavsiyesini hemen kabul ettiler. Bunun üzerine onun söylediklerini aynen yapmaya karar verdiler. Ne Kureyşlilere, ne de Gatafanhlara bu fikrin Nuaym'dan çıktığını haber vermemeye de söz verdiler.
Daha sonra Nuaym, bir zamanlar arkadaşı olan Ebu Süfyan'a gitti. Ona ve yanındaki diğer Kureyş liderlerine, eğer haber aldıkları kişinin kim olduğunu söylememeye yemin ederlerse onlara verilecek önemli bir haberi olduğunu söyledi. Oradakiler yemin edince şöyle dedi «Yahudiler, Muhammed (s.av.)'le yaptıkları anlaşmaya tekrar döndüler ve ona şöyle haber gönderdiler: «Yaptığımıza pişman olduk. Eğer Kureyş ve Gatafan liderlerinden bir kıs mmı rehin alıp öldürmek üzere sana versek, bu seni memnun eder mi? Sonra da geri kalanlara karşı senin yanında savaşırız? «Muhammed Cs.a.v.) de buna razı oldu. Eğer yahudiler sizden adamlarınızdan bir kısmını rehin ister lerse, vermeyin». Nuaym daha sonra kendi kabilesine ve diğer Gatafan kabilelerine gidip Kureyşlilere söylediklerinin aynısını tekrarladı.
İstişare ettikten sonra iki ordunun liderleri şimdilik Huyay'a birşey söylememeye ve Nuaym'm söylediğinin doğru olup olmadığını denemeye karar verdiler. îkrime'yi bir mesajla Beni Kurayza'ya gönderdiler. Mesaj şuydu: «Artık Muhammed'i tamamen ortadan kaldırmak üzere yarın savaşmaya hazır olun». Onlar şu cevabı verdiler: «Yarın Cumartesi, siz ileri gelenlerinizden birkaç kişiyi bize rehin olarak vermedikçe, Muhammed'e karşı hiçbir şekilde savaşmayız. Çünkü biz, eğer savaş kötü giderse sizin bizi burada yalnız bırakıp memleketinize kaçacağınızdan korkuyoruz. Ona tek başımıza karşı koyamayız». Bu mesaj Kureyş ve Gatafan kabilelerine ulaştığında: «Tanrıya andolsun Nuaym'ın söyledikleri doğru» dediler. Beni Kurayza'lılara bir tek adam bile vermeyeceklerini ve ertesi gün savaşmaları gerektiğini bildiren bir haber gönderdiler. Beni Kurayza'lıların cevabı ise, rehineler kendilerine teslim edilmedikçe bir tek ok bile atmayacaklarını bildirmek oldu.
O zaman Ebu Süfyan, Huyay'a gitti ve : «Bize vadetti-ğin yardım nerede? Onlar bizi aldattılar, şimdi de bizi ele vermeye çalışıyorlar» -dedi. Huyay i «Tevrat'a andolsun ki, hayır» dedi. «Bugün cumartesi, biz cumartesi yasağına karşı gelmeyiz. Fakat onlar pazar günü, Muhammed ve arkadaşlarına karşı ateş gibi saldırırlar». İşte o zaman Ebu Süfyan, yahudilerin rehinelerle ilgili fikrini Huyay'a söyledi. Huyay'ın yüzündeki ifade birden bire değişmişti. Bunun, onun suçluluğuna delalet ettiğini anlayan Ebu Süfyan: «Lâfa andolsun ki, bu senin ihanetinden başka bir şey değil, senin ve onların. Çünkü ben seni de halkının ihanetine katılmış sayıyorum.» dedi. «Hayır» diye karşı çıktı Huyay, «Sina dağında Musa'ya indirilen Tevrat'a andolsun ki, ben hain değilim». Fakat Ebu Süfyan ikna olmamıştı. Hayatını kaybetmekten korkan Huyay, kampı terketti ve Kurayza'lıların yerleşim bölgesine gitti.
Kureyşliler ve Necd kabilesinin ilişkilerine gelince, Nuaym'ın bir şey yapmasına gerek kalmamıştı. Yaklaşık olarak İki hafta geçmiş ve hiçbir şey elde edilememişti. îki ordunun da yiyecek stoklan tükeniyordu. Bu sırada ya açlıktan, ya aldığı yaralardan veya her ikisinden gün geçtikçe daha çok sayıda at ölüyordu. Birkaç da deve Ölmüştü. Kureyş, Gatafan ve diğer bedevi kabilelerinin en iyi ihtimalle isteksizce ittifaka .devam ettiklerini anlamakta gecikmedi. Onlar bu kampanyaya yeni dine düşmanlıklarından çok, ganimet elde etmek için katılmışlardı. Fakat geçen süre içinde ganimet elde etme ümitleri yok oldu, tki ordu arasındaki birbirine duyulan güvensizlik gittikçe artıyordu. Zaten bu sefer başından beri hata ve başarısızlık doluydu.
Üç günden beri Peygamber (s.a.v.) her namazın arkasından şu duayı tekrarlıyordu: «Attahim, Ey kitabı indiren ve Seri'ul Hısâb (çabuk hesap görücü) olan! Düşmanları bizden uzaklaştır. Onların korkup kaçmasını sağla.»[3]. Her-şey hallolduktan sonra da şu âyet nazil olmuştu:
iman edenler, Allah'ın sizin üzerinizdeki nimetini hatır-tayın. Hani size ordular yönelip-gelmişti. böylece biz de onların üzerine, bir rüzgâr ve sizin görmediğiniz ordular göndermiştik.» (Ahzab : 9).
Günlerce hava olağanüstü soğuk ve nemli olmaya devam etmişti. Şimdi İse doğudan gelen sert bir rüzgâr, herkesin sığmaklara çekilmeye zorlayan bir yağmur getirmişti. Gece olunca ovayı fırtına kapladı. Rüzgâr fırtına ve boraya dönüşmüştü. İki düşman kampında da bir tek sağlam çadır bile kalmamıştı. Tüm çadırlar yakılmış, kamp ateşleri sönmüş, insanlar yerde birbirlerine sarılmış ısınmaya çalışıyorlardı.
Müslümanların kampı rüzgârdan biraz korunuyordu; çadırlarından hiçbiri yıkılmamıştı. Fakat fırtınanın etkisi y-
le insanlar büyük bir üzüntüye ve daha önce hiç düşünmedikleri kadar büyük bir zayıflığa kapıldılar. Peygamber (s.a.v.), gece geç saatlere kadar dua etti. Daha sonra kendi çadırına yakın olan adamların arasına gitti. Bunlardan biri olan Yemân'm oğlu Huzeyfe (r.) sonraki yıllarda Peygamber (s.a.v.)'in nasıl yanlarına gelip şöyle dediğini anlattı : «Hanginiz düşmanın yanma gidip, onların durumu hakkında bilgi edindikten sonra geri dönecek? Kim bu söylediklerimi yaparsa onun Cennette arkadaşım olması için Allah'a dua edeceğim». Fakat oradakilerden hiç cevap gelmedi. Huzeyfe: «Hepimiz o kadar cesaretimizi kaybetmiş, o kadar acıkmış ve üşümüştük ki hiç birimizin ayağa kalkacak hali yoktu» dedi. Hiç kimsenin gönüllü olarak bu görevi almak istemediği açığa çıkınca. Peygamber (s.a.v.), Huzeyfe'yi çağırdı. Huzeyfe (r.) de diğerlerinden ayrılıp hemen ayağa kalktı. Huzeyfe: «İsmim onun ağzından çıkar çıkmaz ayağa kalkmaktan başka bir şey yapamadım» dedi. Peygamber ts.a.v.) : «Sen git» dedi, «düşmanın arasına gir ve ne durumda olduklarını gözle. Bize geri dönene kadar başka birşey yapma». Huzeyfe şöyle anlattı: «Bunun üzerine gittim. Rüzgâr ve Allah'ın orduları onları perişan ederken düşmanın araşma girdim». Huzeyfe (r.î, yere çömelmiş KureyşÜlor arasından nasıl geçip liderlerinin oturduğu yere ulaştığını anlattı. Geceyi soğuktan uyuşmuş bir şekilde geçirdiler. Şafakla birlikte rüzgâr hızını azaltmaya başladığında Ebu Süfyan yüksek sesle bağırdı: »Ey Kureyşliler, atlarımız ve develerimiz ölüyor. Beni Kuray-zalılar bize ihanet etti ve bizi ele vermek üzere olduklarını haber aldık. Şimdi de gördüğünüz gibi rüzgâr bizi mahvediyor. Artık bu yeri terkedelim, ben gidiyorum». Bu sözleri söyledikten sonra devesinin yanına gitti ve devesine bindi. O kadar ani bir kararla deveye binmişti ki devesinin kösteğini çözmeyi unutmuştu. Bunu ancak deveyi üç ayağı üzerinde kalkmaya zorladığı an farketti. O sırada İkrime ona şöyle dedi: «Sen bu insanların başı v© liderisin. Bizden o kadar çabuk ayrılıp, adamlarını geride mi bırakacaksın?» Bunun üzerine utanan Ebu Süfyan, çoğu kamp yerini terkedinceye kadar bekledi. Daha sonra geri kalanları iki yüz atlı ile birlikte Halid ve Amr'ın getirmesine karar vererek kendisi de yola çıktı. Ordunun yola hazırlanmasını beklerlerken Halid şöyle dedi: «Şimdi her akıllı adam Muhammed yalan söylemediğini anladı». Fakat Ebu Süfyan sözünü keserek: «Herkesten çok senin, böyle demeye hakkın yok» dedi. Halid «Niçin?» diye sordu. Ebu Süfyan : «Çünkü Muhammed (s.a.v.), senin babanın şerefini iki paralık etti, kabilenin şefi Ebu Cehil'i de öldürttü» dedi.
Huzeyfe , geri dönüş emrini duyar duymaz hemen Gatafan kabilelerinin kampına doğru yola çıktı. Fakat kamp yerini boş buldu. Çünkü soğuk onların da dayanma gücünü kırmış ve geri dönmelerine neden olmuştu. Bunun üzerine Huzeyfe, Peygamber (s.a.v.)'in yanma döndü. O sırada Peygamber (s.a.v.), soğuğa karşı, hanımlarından birine ait olan örtüye bürünmüş bir halde namaz kılıyordu. Huzeyfe: «Beni gördüğünde» dedi, «Beni yanma doğru çekti ve ayak dibine oturttu. Örtünün bir ucunu da bana uzattı». Daha sonra benimle birlikte örtünün içinde oturdu, secde yaptı ve tekrar oturdu. Namazı bitirip selam verdikten sonra ona haberleri ulaştırdım.»[4]
Bilâl sabah ezanını okudu: namazı kıldıklarında, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte hendeğin ötesindeki ovanın bomboş olduğunu gördüler. Peygamber (s.a.v.) herkesin evine dönebileceğini söyledi'. Bunun üzerine çoğu hızla şehre doğru yola koyuldular. Daha sonra düşmanın aralarına casus sokmasından veya Beni Kurayza'lılarin hendeğin korunmasız olduğunu Kureyşlilere haber verip, onların da geri gelmesinden korkarak Cabir ve Ömer'in oğlu Abdullah (r.)'i ayrılan arkadaşlarını geri çağırmak üzere gönderdi, ikisi de onların arkalarından gitti. Güçlerinin yettiği kadar yüksek sesle bağırdılar, fakat hiç kimse sese başını çevirmedi. Cabir, Beni Harise'yi yol boyunca izledi, evlerinin önüne geldiklerinde yine bağırdı, fakat kimse ona cevap vermedi. -İkisi de" sonunda Peygamber (s.a.v.)'in yanma döndüklerinde ona başaramadıklarını haber verdiler. Bunu duyan Peygamber s.a.v.) güldü ve onu korumak üzere yanında kalan arkadaşlarıyla birlikte şehre doğru yola koyuldu.
61. BENÎ KURAYZA
Dinlenmek için sadece birkaç saatleri vardı. Çünkü öğle namazından hemen sonra Cebrail, Peygamber (s.a.v.)'e gelmişti. Çok güzel giyinmişti. Sarığı gümüş ve altın işlemeliydi. Gümüş ve altın İşlemeli bir örtü de onu getiren katırın semerine örtülmüştü, «Ey Allah'ın Rasulü, teslim mi oluyorsun?» dedi. «Melekler teslim olmadılar. Düşmanı kovalamaktan şimdi döndüm. Ey Muhammed Cs.a.v.), gerçekten yüce Allah sana Beni Kurayza'ya karşı çıkmanı emrediyor. Ben şimdiden onların yanına gidiyorum. Belki onları korkutabilirim.[5].
Peygamber (s.a.v.), Beni Kurayza yerleşim bölgesine ulaşana kadar kimsenin ikindi namazı kılmamasını emretti. Sancak Ali (rJ'ye verilmişti. Hendekte, Kureys. ve müttefiklerine karşı çıkan aynı üçbin kişi güneş daha batmadan tüm Kurayza kalelerini kuşatmıştı.
Kuşatma yirmibeş gece sürdü. Yirmi beş günün sonunda yahudiler, Peygamber (s.a.v.)'e Ebu Lübabe ile görüşmek istedikleri haberini gönderdiler. Beni Nadir gibi onlar da uzun süreden beri Evs'in müttefiki idiler. Ebu Luba-be de bu ittifakı sağlayan önemli liderlerden biriydi. Peygamber (s.a.v.) ona, Beni Kurayzalılara gitmesini emretti. Ebu Lübabe oraya vardığında ağlayan çocuk ve kadınlarla karşılaştı. Bu, onun hain düşmana karşı duyduğu kini yumuşattı. Adamlar, Muhammed fs.a.v.)'e teslim olup olmamaları konusundaki fikrini sorunca O: «Evet» dedi. Aynı zamanda elini boğazına dokundurarak, teslimiyetten ölümü kasdettiğini ima etti. Bu jest teslimiyet fikrine aykırıydı ve kuşatmanın daha da uzamasına sebep olabilirdi. Daha Önce Peygamber (s.a.v.) bir hurma ağacını velayeti altındaki bir yetime vermesini teklif etmiş, kendisi de bunu reddetmişti. Zaten bu hareketinden dolayı büyük bir suçluluk duyuyordu. Bu jesti yaptıktan hemen sonra duyduğu suçluluk daha da arttı[6]. «Daha ayaklarımı yerinden oynatmamıştım ki, Allah'ın Rasulüne ihanet ettiğimin farkına vardım» dedi. Ebu Lübabe'nin yüzünün rengi değişti ve şu âyeti okudu: «Biz Allah'a ait (kullar) iz ve şüphesiz O'na dönücüleriz.» (Bakara: 156i. Ka'b: «Sana ne oldu?» diye sordu. Ebu Lübabe: «Allah'a ve Rasulüne ihanet ettim» dedi. Üst kattan aşağı indiğinde sakalını tuttu, gözyaşlarıyla sırılsıklam olmuştu. Geldiği kapıdan çıkıp, kendisinden haber bekleyen diğer Evs'Iilerle karşılaşmaya dayanamayacağını hissetti. Bu nedenle kalenin arka kapısından çıkıp şehre doğru yola koyuldu. Doğruca Mescid'e gitti. Kendisini Mescid'in direklerinden birine bağlayıp şöyle dedi: «Allah yaptığım şeyi affedinceye kadar burada bağlı kalacağım».
Peygamber (s.a.v.) onun gelip haber getirmesini bekliyordu. Neler olduğunu duyunca şöyle dedi: «Eğer bana gelseydi, onu affetmesi için Allah'a dua ederdim. Fakat onun bu yaptığını gördükten sonra, Allah ona merhamet edinceye kadar onu bırakamam»[7].
Ebu Lübabe, on ya da onbeş gün o direkte bağlı kaldı. Her namazdan önce veya gerektiğinde kızı gelip onu çözüyor ve namazını bitirdikten sonra tekrar aynı yere bağlıyordu. Bu durumdan duyduğu üzüntü, kuşatmanın hâlâ sürdiğü gecelerden birinde gördüğü bîr rüya ile biraz hafifledi. Rüyasında kendisini yapışkan çamurdan bir batakça)lığa gömülmüş görüyordu. Neredeyse bataklığın saldığı pis kokudan, ölmek üzere iken akan bir pınar görüyor ve pınarda yıkanıyor. Etrafındaki. koku da güzelleşiyor. E bu Lübahe (rJ uyandığında Ebu Bekir'e gidip bu rüyanın ne anlama gelebileceğini sordu. Ebu Bekir, (r.) ona, vücudunun ruhunu temsil ettiğini, ilk önce ruhunu baskı altına alan kötü bir olay yaşayacağını, fakat bundan sonra kurtulacağını söyledi. Ebu Lübabe direkte bağlı olduğu sürece bu kurtuluşun ümidiyle yaşadı.
Benî Kurayza'ya gelince, Ka'b onlara, nasıl olsa hepsi Muhamed'in (s.a.v.) Peygamber olduğuna inandığına göre onun dinine girip mallarını ve hayatlarını kurtarmayı teklif etti. Fakat onlar ölümün bundan daha iyi olduğunu ve Tevrat'tan ve Musa'nın kanunlarından (namus) başka bir şey istemediklerini söylediler. Bunun üzerine Ka'b onlara başka çözüm yollan Önerdi, fakat hepsi kabul edilmeyecek nitelikteydi. Kuşatmanın başından beri Beni Kurayzahların kalelerinde kalmakta olan Beni Hedl'den Kurayza'nın erkek kardeşi Hedl'in soyundan gelenler üç genç adam Ka'b'm öne sürdüğü ilk teklife taraftardılar. Gençliklerinde, kendi aralarında yaşamaya gelen Suriye'li yahudi İbn el-Heyeban'ı tanımışlardı. Şimdi onun beklenen Peygamber (s.a.v.)'le ilgili söylediklerini tekrarlıyorlardı «Onun vakti geldi. Ey yahudiler, ona ilk ulaşan sizler olun. Çünkü O kendisine karşı çıkanları Öldürmek ve kadm ve çocuklarını esir almak üzere gönderilecek. Bu durumun sizi ondan uzaklaştırmasına izin vermeyin.» Fakat gençlere verilen tek cevap: »Biz.Tevrat'tan vazgeçmeyiz.» oldu. Bunun üzerine üç genç o gece Kurayza kale lerinden kaçıp, Müslüman kampına sığındılar. Müslüman olmak istediklerini söyleyip Peygamber'e (s.a.v.) biat ettiler. Beni Kurayzalılardan ise sadece iki kişi onların yolundan gitti. Bunlardan biri, Amr îbn Su'da', zaten başından beri Peygamber (s.a.v.) 'le yapılan anlaşmayı bozmaya karşıydı ve resmen kendisinin buna karşı olduğunu açıklamıştı. Şimdi ise eğer Müslüman olmayacaklarsa, Peygamber (s.a.v.)'e haraç veya vergi ödeyebilecekleri fikrini ortaya attı. «Ama, onun bu teklifi kabul edip etmeyeceğini bilmiyorum.» dedi. Buna karşılık yahudiler, Araplara haraç ödemektense ölmeyi yeğleyeceklerini söylediler. Bunun üzerine kaleden yalnız başına ayrıldı; kuşatma çemberini Müslüman olarak geçti ve o geceyi Medine'deki Mescid'de geçirdi. Fakat o geceden sonra bir daha onu gören olmadı. Bugüne kadar onun nereye gittiği ve nerede öldüğü Öğrenilememiştir. -Peygamber (s.a.v.) onun hakkında: «O, inancı nedeniyle Allah'ın koruduğu bir adamdır» derdi. Müslüman olan diğer adam ise Rifâ'a îbn Semey'al'di. O gece yahudi kalelerinden kaçmış, askerlerin arasından gizlice geçip, Hazreç'in Beni en-Neccar kolundan bir adamla evlenen Peygamber (s.a.vj'in teyzesi Selma binti Kays'm yanına sığınmıştı. Rifâ'a onun evinde Müslüman olmuştur.
Ertesi gün, Ebu Lübabe'nin uyarısına rağmen Benî Kurayza'lılar kalelerinin kapılarını açtılar ve Peygamber (s.a.v.)'in adaletine teslim oldular. Adamlar elleri arkalarına bağlı bir şekilde kendileri için kampın bir tarafında ayrılan yere doğru gittiler. Diğer bir tarafa da kadınları ve çocukları topladılar. Peygamber (s.a.v.) kadın ve çocukları koruma görevini. Beni Kaynuka'nın eski lideri olan Abdullah Ibn Selâm'a verdi. Silahlar, giyecekler ve ev eşyaları kalelerden getirilip bir yere yığıldı. Şarap ve mayalanmış hurma suyu kavanozları teker teker açıldı ve boşaltıldı. .
Evs kabileleri Peygamber (s.a.v.)'e bu eski müttefiklerine de, Hazreç'in müttefiki olan Kaynuka'hlara gösterdiği yumuşaklığı göstermesini rica eden bir haber gönderdiler. Peygamber (s.a.v.). «Ey Evsliler, eğer onlar hakkındaki kararı sizden birine bırakırsam bu sizi tatmin eder mi[8]» dedi. Onlar da bu fikri kabul ettiler. Bunun üzerine Peygamber (s.av.) onları yaraları henüz iyileşmemiş olan ve Mescid'de bir çadırda tedavi gören liderleri Sa'd Ibn Mu-hz (r.)'a gönderdi. Peygamber (s.a.v.), onu daha sık ziyaret odübümek için mescide yerleştirmişti. Rudeyfe adındaki Eşlem'1 i bir kadın da Sa'd'ın yarasını tedavi ediyordu.
Kabilesinden birkaç adam Sa'd'in yanına gittiler. Onu bir katıra bindirip kampa gittiler. Yolda ona: «Müttefiklerimize iyi davran, çünkü Allah'ın Rasulü seni onlara müsamahalı davranman için kararı sana bıraktı.» Fakat Sa'd çok adaletli bir adamdı; Ömer gibi o da Bedir esirlerini öldürme taraftarıydı ve onların bu görüşü vahiy tarafından desteklenmişti. Bedir'de fidye karşılığı serbest bırakılanların çoğu Uhud'da ve Hendek'te geri gelip onlara karşı savaşmışlardı. Bu son savaşta ise istilaya gelenlerin asıl gücü, sürgün edilen Beni Nadir'in yardımlarından kaynaklanıyordu. Eğer onlar sürgüne gönderilmek yerine öldürülmüş olsalardı, Kureyş ordusu yarıya iner ve Beni Kurayza'Iılar da anlaşmaya sadık kalırlardı. Bundan başka Sa'd (r.) kriz anında Beni Kureyza'ya gönderilen elçilerden biriydi ve onların Müslümanların yenileceğine inandıklarında nasıl ihanet ettiklerini gözleri ile görmüştü. Eğer onlar hakkında sert bir karar alırsa bütün Evs'liler onu suçlayacaktı. Fakat Sa'd (r.) bu tür düşüncelere zaten Önem vermezdi. Yakında öleceğini hissettiği bu seferki kararında ise bu tür kaygılar ondan tamamen uzaktı. Kabilesinden adamların sözlerine kısaca şu karşılığı verdi: «Artık Sa'd'm, Allah katında, hiçbir suçlunun suçuna önem vermeme zamanı gelmiştir.»
Sa'd, güçlü yapılı, yakışıklı ve heybetli bir adamdı. O kampa geldiğinde Peygamber (s.a.vJ: «Başkanınıza saygı için ayağa kalkın» dedi. Onlar da ayağa kalktılar ve şöyle dediler: «Ey Amr'ın babası, Allah'ın Rasulü seni müttefiklerimiz hakkında karar vermek üzere görevlendirdi.-Sa'd (r.): «Peki, benim kararımın onlar üzerindeki son hüküm olacağına Allah'a yemin edip, O'na ahit verir misiniz?» dedi. «Evet» dediler. Sa'd Peygamber (s.a.v.)'e doğru bir göz atıp, adını anmaksızın: «Bu, buradaki herkes için mi geçerli?» dedi. Peygamber «Evet- dedi. «O halde» dedi Sa'd, «ben erkeklerin Öldürülmesi, mallarm dağıtılması, kadın Ve çocukların esir alınmasına hüküm veriyorum»[9] Peygamber (s.a.v.) ona: -Sen, yedi kat yüksek semada Allah'ın verdiği hükmün, aynısını verdin» dedi.
Kadınlar ve çocuklar şehre götürülüp yerleştirildiler. Erkekler ise kampta kaldılar ve geceyi Tevrat okuyup birbirlerine sabır ve dayanıklılık tavsiye ederek geçirdiler. Sabahleyin Peygamber Is.a.v.) pazar yerinde dar, fakat uzun ve derin hendekler açılmasını emretti. Toplam yedi-yuz kişi olan adamlar bazı kaynaklara göre yediyüzden fazla, bazılarına göre ise daha az küçük gruplar halinde gönderildiler. Her grup kendi mezarı olacak olan' çukurun başına dfzildi. Daha sonra Ali ve Zübeyr gibi Ashabın gençleri hepsini birer kılıç darbesi ile öldürdüler.
Huyay pazar yerine doğru gönderildiğinde Peygamber (s.a.v.)'e döndü ve ona şöyle dedi: *Sana karşı geldiğim için Kendimi suçlamıyorum. Allah'ı terkeden, aynı şekilde terkedilecektir.» Daha sonra yahudilere dönerek: «Allah'ın emri yanlış olmaz, bu Allah'ın kitabında Israil-oğullanna gönderdiği bir karar, bir hüküm ve katliamdır» dedi. Çukurların yanına oturdu ve başı kesildi.
Son Öldürülenin başı bir meşale ile kesildi. Daha sonra Zabir İbn Bata adındaki yaşlı yahudi, hakkında karar verilemediği için kadın ve çocukların olduğu eve yerleştirildi. Ertesi sabah erkeklerin öldürüldüğü haberini alan kadınlar, tüm şehri ağıt sesleri ile ayağa kaldırdılar. Fakat yaşlı Zabır onları teskin etti ve şöyle dedi: «Sessiz olun! Siz dünya kuruldu kurulalı îsraüoğullanndan esir alman ilk ka-dinlar mısınız? Eğer erkekleriniz iyi olsaydı, sizi bu durumdan kurtarırlardı. Siz kendinizi yahudi dinine verin, çünkü bu din üzere ölüp, ahirette bu din üzere tekrar di-rilmeliyiz.»
Zabir en azılı İslâm düşmanlarından biriydi ve çoğu kişiyi Peygamber (s.a.vJ'e karşı gelmeye o teşvik etmişti. Fakat iç savaşlar sırasında, Sabit İbn Kays adındaki Haz-reç'li bir adamın hayatını kurtarmıştı. Sabit bu borcunu ödeme amacıyla Peygamber Cs.a.v.)'den Zabir'in yaşamasına izin vermesini rica etti. Peygamber (s.a.v.); «O senin» dedi. Fakat Sabit, Zabir'e bu durumu anlatınca O «Kansız ve çocuksuz yaşlı bir adam hayatta ne yapar?» dedi. Bunun üzerine Sabit tekrar Peygamber (s.a.v.) 'e gitti. O da ona Zabir'in karısını ve çocuklarını verdi. Fakat Zabir bu kez de: «Hicaz'da hiç bir varlığı olmayan bir aile neyle geçinir?» dedi. Sabit yine Peygamber (s.a.v.)'e gitti. Peygamber (s.a.v.) de ona Zabir'in zırh ve silahlan dışındaki bütün mallarını verdi. Fakat tüm arkadaşlarının Öldürülmüş olması Zabir'i meşgul eden bir düşünce haline geldi. Sabit'e: «Senden olan hakkıma dayanarak, Allah adına, senden beni de arkadaşlarımın yanına göndermeni istiyorum. Onlar gittikten sonra benim için hayatın bir anlamı yok» dedi, İlk önceleri Sabit bunu kabul etmedi, fakat onun çok ciddi olduğunu görünce onu da infaz yerine götürdü ve Zübeyr (r.) onun başını kesti. Karısı, çocukları serbest bırakıldı ve malları Sabit'in velayeti altında onlara iade edildi.
Diğer kadın ve çocuklar ise, mallarla birlikte kuşatmada görev alan askerlere dağıtıldı. Bu esirlerin çoğunu Hayber'deki soydaşları Beni Nadir, fidye verip kurtardılar. Peygamber (s.a.v.)'e hisse olarak Reyhane adında, Na-dir'li Zeyd'in kızı olan ve Kurayza'lı biri ile evlenmiş olan bir yahudi kadm düştü. Reyhane çok güzel bir kadındı ve beş yıl sonra ölene dek Peygamber (s.a.v.)'in cariyesi olarak kaldı. Peygamber {s.a.v.) ilk önceleri onu, Rifa'a'nm sığındığı teyzesi Selma'nm yanma yerleştirdi. Reyhane ilk önceleri İslâm'a karşıydı, fakat Rifa'a ve Beni Hedl'den Müslüman olan üç genç ona İslam'ı anlattılar. Bundan kısa bir süre sonra üç gençten biri olan Se'lebe Peygamber (s.a.v.)'e geldi ve Reyhane'nin Müslüman olduğu haberini verdi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) çok sevindi. Peygamber (s.a.v.) ona gitti ve onu serbest bırakıp evlenme teklif etti. Fakat Reyhane (r.): «Ey Allah'ın Rasulü, beni kendi himayende bırak; bu benim için de, senin için de daha kolay» dedi.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] I. I. 676.
[2] I. I. 681, W. 480-1.
[3] I. S, H/l, 53; W. 487.
[4] I. I, 683-4, W. 488-90.
[5] I. I. 684
[6] Bkz. Bölüm: 48
[7] W. 5ğ7.
[8] I. I. 136
[9] Sad'ın karan tamamen onların ihanet suçuna dayanıyordu. Fakat bu karar, yahudi kanunlarında varolan, ihanetle suçlanmasa bile kuşatılan bir şehir halkının öldürülmesi kanununa uyuyo/du -Rabbimz Alah, size onu verdiğinde, oradaki Kıtım erkeklori kılıçtan, geçirin: fakat kadınları, küçükleri, hayvanları ve âhirdeki bütün herşeyi kendinize alın.» (Eski ^hit, Bes'r.ci Kitap: 20:12).
|
