|
Bosna'ya Türkiye'nin ikinci hediyesi
Osmanlı mirası Konjiç Köprüsü, Türk İş Birliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) tarafından restore edildi
15 Haziran 2009
Savaşlardan ve bakımsızlıktan dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna yakınlarındaki Osmanlı mirası Konjiç Köprüsü, Türk İş Birliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) tarafından restore edilerek ayağa kaldırıldı.
Osmanlı Sultanı 4. Mehmet tarafından 1682 yılında yaptırılan köprünün açılışı, yarın Devlet Bakanı Faruk Çelik'in katılımıyla yapılacak.
Osmanlı İmparatorluğu, yaklaşık 500 yıl barış ve huzur içinde yönettiği Balkanlar'a köprü, cami, medrese olmak üzere toplam 15 bin 787 adet de mimari yapı hediye etti. Balkanlar'ın 1912 yılında Osmanlı'nın elinden çıkmasıyla birlikte bu topraklarda yaşanan savaşlar, yeni kurulan ülkelerin idarecilerinin ilgisizliği, ecdat mirası eserleri Balkanlar'da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.
Osmanlı eserlerinin yok olmaması için TİKA tarafından özellikle 2003 yılından itibaren Balkanlar'da önemli çalışmalar başlatıldı. Bu çalışmalar kapsamında başta Bosna-Hersek olmak üzere Makedonya, Kosova ve Arnavutluk'ta yok olmaya yüz tutmuş Osmanlı mirası eserler birer birer ayağa kaldırılmaya başlandı.
Bu eserlerden birisi de Saraybosna yakınlarındaki 50 bin nüfuslu Konjiç şehrinin Türkçe ''Atlılar'' anlamına gelen tarihi köprüsü ''Konjiç''...
Fatih Sultan Mehmet tarafından 1463 yılında Osmanlı topraklarına katılan Konjiç şehrindeki tarihi köprü, Sultan IV. Mehmet (Avcı Mehmet) tarafından 1682 yılında inşa ettirildi.
Mostar Köprüsü gibi Neretva Nehri üzerine bir ''gerdanlık'' görünümünde 6 gözlü, 82 metre uzunluğunda inşa ettirilen Konjiç Köprüsü, İkinci Dünya Savaşı'nda büyük oranda tahrip edildi.
Tarihi köprü, 1955 yılına kadar sadece ayaklarıyla varlığını koruyabildi. Yugoslavya'nın efsanevi lideri Tito döneminde de üzerine beton dökülerek araç trafiğine açılan tarihi görünümünden uzaklaşan köprü, yıllarca kendisini ayağa kaldıracak ecdat torunlarını bekledi.
VEFATINDAN 3 AY ÖNCE RESTORASYON ÇALIŞMALARINA KATILMIŞTI
Konjiç Köprüsü'nun ayağa kaldırılması ve eski ihtişamlı görünümüne kavuşturulması amacıyla 2006 yılında TİKA tarafından çalışma başlatıldı. Yaklaşık 2 milyon avroya ihale edilen tarihi köprünün restorasyon çalışmalarının başlatılması nedeniyle 10 Eylül 2007 tarihinde tören düzenlenmişti. Törene, TİKA Başkanı Musa Kulaklıkaya'nın yanı sıra Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın hocası da olan ve ''iktisadın duayeni'' olarak adlandırılan merhum Prof. Dr. Sabahattin Zaim de katılmıştı.
Hasta olmasına rağmen Balkanlar'a olan ilgisinden dolayı Bosna-Hersek'e gelerek burada yapılan çalışmaları gören ve Konjiç Köprüsü'nün restorasyon çalışmalarına katılan Prof. Dr. Zaim, köprünün bir taşını da kendi elleriyle yerleştirmişti.
Makedonya'nın İştip kentinde 1926'da dünyaya gelen ve daha sonra ailesiyle birlikte İstanbul'a yerleşen Prof. Dr. Zaim, köprünün restorasyon çalışmalarını gözyaşları içerisinde izlerken AA muhabirine, ''Daha önce Balkanlar'dan hep acı, ızdırap, göç, Osmanlı camilerinin yıkılışı, tarihi eserlerin yok oluşu gibi haberler gelirdi. Ancak şimdi Balkanlar yeniden ihya ediliyor. Bu ihya hareketi beni çok sevindiriyor'' şeklinde açıklamada bulunmuştu.
Uluslararası Sarayova Üniversitesinin kurucu rektörü olarak da 2003-2004 yıllarında Bosna-Hersek'te görev yapan Prof. Dr. Zaim, restorasyon çalışmalarını izlediği Konjiç Köprüsü'nün açılışına gelmeyi de çok istediğini ifade etmişti.
Hasta olarak 8 Eylül 2007 tarihinde geldiği Saraybosna'dan dönen Prof. Dr. Sabahattin Zaim, 9 Aralık 2007 yılında vefat etmişti. Prof. Dr. Zaim, Konjiç Köprüsü'nü belki son defa görecekti, ancak onun hatırası köprüde hep yaşatılacaktı.
BOSNA'YA İKİNCİ HEDİYE
Bosna'da yaşanan kanlı savaş sırasında Hırvat topçu birliklerince yıkılan Mostar Köprüsü, Türk müteahhitler tarafından yeniden inşa edildi ve Dünya Kültür Mirası listesine alındı.
Bosna Hersek'e Türkiye'nin ikinci hediyesi ise Konjiç Köprüsü olacak... Restorasyon çalışmaları tamamlanan Konjiç Köprüsü'nün açılışı yarın Devlet Bakanı Faruk Çelik'in katılımıyla yapılacak.
Türkiye'den çok sayıda davetlinin katılacağı açılışta, Kültür ve Turizm Bakanlığı Konya Türk Tasavvuf Musikisi Topluluğu ve Sema Grubu ile Ankara Büyükşehir Belediyesi Mehteran Takımı da çeşitli etkinlikler icra edecek.
Neretva Nehri üzerine kurulu Konjiç Köprüsü'nün iki yakasında da Osmanlı mirası cami bulunuyor. Köprü, yapılacak resmi açılışın ardından sadece yayalar tarafından kullanılacak.
BOSNALILAR MORAL BULUYOR
Müslüman Boşnaklarla, Ortodoks Sırp ve Katolik Hırvatların iç içe yaşadığı Bosna-Hersek'te, her millet kendi kimliğine ve kültürel mirasına sahip çıkıyor.
Bosna-Hersek'te yaşayan Sırplar ve Hırvatlar, özellikle yabancı ülkelerden aldıkları maddi desteklerle ''görkemli'' kiliseler yaptırırken, Müslüman Boşnaklar'a en büyük desteği Türkiye veriyor.
Balkanlar'da Osmanlı'nın bıraktığı tarihi eserlere Türkiye'nin sahip çıkması ise Müslüman Boşnaklar için önemli bir moral kaynağı ve manevi destek oluyor. Kendi kültürlerine yönelik yapılan çalışmalarla moral bulduklarını ifade eden Boşnaklar, bu nedenle Türkiye'ye şükran duyduklarını kaydediyor.
|
