Manevi Yolculuk
(Mükâşefât-ı Gaybiyye)
İmam-ı Rabbani
Tercüme: Doç. Dr. Necdet TosunMükâşefât-ı Gaybiyye tasavvufta mânevî yolculuk (seyr u sülûk) ve varlık (vücûd) konularıyla ilgili Farsça bir eserdir.
İmâm-ı Rabbânî Ahmed Sirhindî’nin muhtelif zamanlarda kaleme aldığı 30 parça yazısı, onun vefâtından sonra hicrî 1051 (1641) senesinde derlenerek bu eser meydana gelmiştir.
Eseri derleyen kişi İmâm-ı Rabbânî’nin oğlu Muhammed Ma‘sûm’dur.
Türkçe’ye ilk defa tercüme edilen bu eserin çevirisinde önce Karaçi baskısı esas alınmış, ancak bu neşirde baskı hatalarının çok olduğu görülünce İstanbul’da Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, nr. 1688’de kayıtlı olan diğer bir Farsça nüsha ile karşılaştırılarak tercüme edilmiştir .
Hâcegân ve Nakşbendî büyüklerinin seyr u sülûk usulleri, Allah’ın zâtı ve sıfatları, Kur’ân, ruhlar âlemi, tecellîler, mânevî yolculuk esnâsında karşılaşılan yüksek hâller, vahdet-i vücûd, vahdet-i şuhûd vb. konuları ele alan eser, ihtivâ ettiği mühim bilgiler ile İmâm-ı Rabbânî’nin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak niteliktedir.Yayın Yılı: 2006
112 sayfa
ISBN:9759161141
SUFİ KİTAP YAYINLARI
http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=108977***
Mükâşefât-ı Gaybiyye
ESER HAKKINDA BİLGİMükâşefât-ı Gaybiyye tasavvufta mânevî yolculuk (seyr u sülûk) ve varlık (vücûd) konularıyla ilgili Farsça bir eserdir. İmâm-ı Rabbânî Ahmed Sirhindî’nin (ö. 1034/1624) muhtelif zamanlarda kaleme aldığı 30 parça yazısı, onun vefâtından sonra hicrî 1051 (1641) senesinde derlenerek bu eser meydana gelmiştir.
Eseri derleyen kişi İmâm-ı Rabbânî’nin oğlu Muhammed Ma‘sûm’dur. Dr. Gulâm Mustafa Hân (ö. 25 Eylül 2005) eseri İmâm-ı Rabbânî’nin halifelerinden Muhammed Hâşim Kişmî’nin derlediğini ifâde etmiş ise de , en eski ve mûteber Nakşbendî-Müceddidî kaynakları Mükâşefât-ı Gaybiyye’nin Muhammed Ma‘sûm tarafından derlendiğini açıkça belirtirler .
Eserin Farsça metni, Ebu’l-Feth Sagîruddîn’in Urduca tercümesi ile birlikte Gulâm Mustafa Hân tarafından Mükâşefât-ı Ayniyye adıyla Pakistan’da yayınlanmıştır (Karaçi, İdâre-i Müceddidiyye, 1965). Ancak eski kaynaklarda eserin ismi Mükâşefât-ı Gaybiyye şeklinde kayıtlıdır .
Türkçe’ye ilk defa tercüme edilen bu eserin çevirisinde önce Karaçi baskısı esas alınmış, ancak bu neşirde baskı hatalarının çok olduğu görülünce İstanbul’da Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, nr. 1688’de kayıtlı olan diğer bir Farsça nüsha ile karşılaştırılarak tercüme edilmiştir . Metnin aslında olmamakla birlikte, okuyuculara kolaylık sağlayacağı düşünülerek bölümlere uygun başlıklar konmuştur. Eser, farklı zamanlarda yazılmış müsvedde yazıların ve Mektûbât’a girmeyen bazı mektup parçalarının toplanmasıyla oluşmuş ise de, derleyici, ilgili konulardaki parçaları arka arkaya dizmek sûretiyle eser içinde bir konu bütünlüğü ve insicâmı kurmuştur.
Hâcegân ve Nakşbendî büyüklerinin seyr u sülûk usulleri, Allah’ın zâtı ve sıfatları, Kur’ân, ruhlar âlemi, tecellîler, mânevî yolculuk esnâsında karşılaşılan yüksek hâller, vahdet-i vücûd, vahdet-i şuhûd vb. konuları ele alan eser, ihtivâ ettiği mühim bilgiler ile İmâm-ı Rabbânî’nin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak niteliktedir.Eserin tercümesine geçmeden önce, İmâm-ı Rabbânî ve tâkipçilerinin tasavvuf anlayışında önemli bir yeri olan “Seyr u Sülûk Mertebeleri” konusunda bir miktar bilgi vermek hem İmâm-ı Rabbânî’nin, hem de eserlerinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacaktır.
Doç. Dr. Necdet Tosun
-------------------------------------
DİPNOTLAR:
*bk. Ahmed Sirhindî, Mükâşefât-ı Ayniyye, Karaçi 1965, s. 3-4 (nâşirin mukaddimesi).
*Muhammed Emîn Bedahşî, Menâkıbu’l-hazarât, İslâmâbâd, Gencbahş Ktp., nr. 12522, vr. 263b: “Çün ez Hazret-i Mahdûmî Mevlânâ Şeyh Muhammed Ma‘sûm kuddise sirruh porsîdem, îşân goftend: Belî, în mektûb râ ba‘d-i ez sî sâl yâftem ve der Risâle-i Mükâşefât dâhil kerdem”; Safer Ahmed Ma‘sûmî, Makâmât-ı Ma‘sûmî (nşr. Muhammed İkbâl Müceddidî), Lahor 2004, III, 48: “Mükâşefât-ı Gaybiyye râ Hazret-i Îşân (Muhammed Ma‘sûm) kaddesenallâhü teâlâ bi-sırrihi’l-akdes ve Mebde’ ve Me‘âd râ Hâce Muhammed Sıddîk Bedahşî kuddise sirruh cem‘ numûde end”. Ayrıca bk. Muhammed İkbâl Müceddidî, Makâmât-ı Ma‘sûmî- Mukaddime, Lahor 2004, I, 253-258; Ebu’l-Hasan Zeyd Fârûkî, Makâmât-ı Ahyâr, Delhi 1395/1975, s. 44.
*Muhammed Hâşim Kişmî, Berekât-ı Ahmediyye, Kanpur 1307/1889, s. 240; Bedreddîn Sirhindî, Hazarâtü’l-kuds (nşr. Mahbûb İlâhî), Lahor 1971, II, 136.
*Süleymaniye Kütüphânesindeki bu nüsha hicrî 1244 (1828) senesinde Sâlih b. Sun‘ullah Erzincânî tarafından istinsah (kopya) edilmiştir. Mükâşefât-ı Gaybiyye’nin Pakistan ve Özbekistan’daki diğer bazı yazma nüshaları için bk. Ahmed Münzevî, Fihrist-i Müşterek, İslâmâbâd 1984, III, 1976-1977; A. A. Semenov, Sobranie Vostoçnih Rukopisei Akademii Nauk Uzbekskoi SSR, Taşkent 1955, III, 336-337.